Karnitynę można określić jako tzw. substancję witaminopodobną, co oznacza, że organizm może produkować ją samodzielnie, jednak w pewnych okolicznościach, jej wewnątrzustrojowa synteza może okazać się niewystarczająca. Z punktu widzenia chemicznego karnityna jest aminą wytwarzaną z aminokwasów: lizyny i metioniny przy udziale witaminy C, PP, B1 oraz żelaza. Związek ten może być także dostarczany bezpośrednio z pokarmem. Jego dobrym źródłem w pożywieniu są mięso i ryby, natomiast produkty pochodzenia roślinnego zawierają tylko nieznaczne ilości karnityny (wyjątek stanowią owoce awokado). W ostatnich czasach suplement ten wzbudził zainteresowanie jako środek wspomagający redukcję tkanki tłuszczowej zarówno u osób z nadwagą, jak też sportowców.
Karnityna jest substancją niezbędną przy spalaniu tłuszczu w tzw. procesie β-oksydacji. Odpowiada ona za przenoszenie długo i średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych do wnętrz mitochondriów, gdzie ulegają one całkowitemu spaleniu z rozproszeniem energii. W uproszczeniu można powiedzieć, że karnityna pełni rolę transportera tłuszczu z „magazynu” do „komór spalania”. Jednocześnie karnityna zwiększa aktywność palmitylooksydazy – enzymu przyspieszającego proces utleniania kwasów tłuszczowych. Stosowanie karnityny może okazać się szczególnie korzystne u osób o niskiej wydolności fizycznej, które proces redukcji masy ciała próbują wspierać programem ruchowym. W wielu badaniach stwierdzono, że podawanie karnityny prowadzi do zwiększenia wydolności tlenowej, obniżenia mleczanów i pobudzenia procesu termogenezy. Karnityna w połączeniu z choliną i kofeiną może także wpływać korzystne na regulację mechanizmów łaknienia.
Zaleceniem do stosowania karnityny mogą być zaburzenia odżywiania (np. bulimia), a także praktykowanie przez dłuższy czas diet niskokalorycznych o ograniczonej zawartości białka. Z niedoborami tej substancji spotykamy się również przy nasilonych stanach katabolicznych, w cukrzycy, zespole złego wchłaniania, chorobach układu krążenia.
W programach redukcji masy ciała suplementacja karnityną powinna być rozważana gdy:
- przez dłuższy czas stosowana jest dieta z niską podażą energii
- nadwadze towarzyszą takie schorzenia jak cukrzyca, choroby serca i układu krążenia
- nadwadze towarzyszą bulimia lub zaburzenia wchłaniania składników odżywczych
- proces redukcji tkanki tłuszczowej wspierany jest aktywnością fizyczną
- występuje niska wydolność fizyczna
- dieta zawiera dużą ilość kwasów omega-3
- praktykowana jest dieta wegetariańska
Najczęściej zalecane dawki tej substancji wahają się na poziomie 2-4g na dobę. Stężenie maksymalne w osoczu krwi karnityna osiąga po 2-4 godzinach od jej podania, a okres półtrwania jej w organizmie wynosi około 24 godzin. Suplement najlepiej przyjmować w 2 podzielonych dawkach: 1-2g na czczo oraz taką samą porcję na 2-3 godziny przed planowany wysiłkiem. Karnityna jest substancją produkowaną przez ustrój człowieka, nie jest ona toksyczna i nawet wysokie dawki nie powodują zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Działania uboczne stosowania karnityny pojawiają się bardzo rzadko. Jedynie 0,3% badanych ludzi doświadczyło lekkich zakłóceń w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego jak biegunka, bóle brzucha nudności. Obecnie uważa się, że jedynym przeciwwskazaniem do stosowania karnityny może być choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.
